ประวัติ อุทยานแห่งชาติ น้ำตกทรายขาว

ชื่อเล่นชื่อนะห์

ศึกษาอยู่ที่  มหาวิทยาลัยราชภัฎ ยะลา ปีที่ 1

โปรแกรม วิชา วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม

โดยส่วนตัวแล้วดิฉันชอบ      อะไรที่เกียวกับสิ่งแวดล้อม มากเลย เพราะเหตุผลนี้แหละ ที่ดิฉันเลยเลือกเรียน สาขานี้       และวันนี้ ดิฉันก็มีข้อมูล เล็กๆ น้อย ๆ ที่เกียวกับสิ่งแวดล้อมมาฝาก เป็นเรื่องเกียวกับสถานที่ ท่องเที่ยวนะค่ะ นั้นก็คือ

                    ประวัติความเป็นมาของอุยานแห่งชาติ  น้ำตกทรายขาว

ที่ตั้งและอาณาเขต

มีเนื้อที่ 68,750 ไร่ หรือ 110 ตารางกิโลเมตร

ทิศเหนือ จรด ตำบลป่าบอน,ตำบลทรายขาว และตำบลนาประดู่ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี

ทิศใต้ จรด ตำบลตาชี อำเภอยะหา จังหวัดยะลา

ทิศตะวันออก จรด ตำบลทุ่งพลา,ตำบลปากล่อ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี และ ตำบลลำพะเยา อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา

ทิศตะวันตก จรด ตำบลบ้านโหนด, ตำบลเปียน, ตำบลธารคีรี อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา, ตำบลช้างให้ตก อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี

 ประวัติ

นํ้าตกทรายขาวเดิมชาวบ้านเรียกว่า “นํ้าตกกระโถน “ มีต้นกำเนิดจากยอดเขาแม่นางจันทร์ บนเทือกเขาสันกาลาคีรี เป็นนํ้าตกที่ตกจากหน้าผาสูงประมาณ 30 เมตร ความยาวประมาณ 700 เมตรสองข้างลำธารมีต้นไม้ปกคลุมด้วยป่าดิบชื้นที่อุดมสมบรูณ์อันเป็นแหล่งกำเนิดของลำห้วยลำธารที่ไหลลงสู่แม่นํ้าเทพามีเนื้อที 750 ไร่ หรือ 1.15 ตารางกิโลเมตร
จากการบอกเล่าของราษฏรที่อาศัยอยู่บริเวณนั้นได้เล่าว่า พระครูศรีรัตนากร ( ท่านศรีแก้ว ) เจ้าอาวาสวัดทรายขาวเป็นผู้ค้นพบนํ้าตกแห่งนี้เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2475 หลังจากนั้นท่านได้ขอความร่วมมือให้ราษฏรสละแรงงานในการก่อสร้างศาลา บันไดเหล็กและจัดทำถนนขึ้นไปยังนํ้าตก เพื่อให้ประชาชนได้พักผ่อนและชมทิวทัศน์ความสวยงามของนํ้าตกแห่งนี้
หลังจากนั้น ยังได้ปรับปรุงและทำถนนจากตลาดนาประดู่ไปยังนํ้าตกทรายขาวเป็นถนนดิน เมื่อปี พ.ศ. 2479 ทำให้นํ้าตกแห่งนี้มีชื่อเสียงจนถึงปัจจุบันและเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวและประชาชนมากยิ่งขึ้น
อุทยานแห่งชาตินํ้าตกทรายขาว ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัดภาคใต้ตอนล่าง คือ จังหวัดปัตตานี จังหวัดยะลา และจังหวัดสงขลา และอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ 3 แห่ง คือ ป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาใหญ่ จังหวัดปัตตานี ในเขตอำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี ป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาใหญ่ จังหวัดยะลา ในเขตอำเภอเมือง และอำเภอยะหา จังหวัดยะลา และอุทยานแห่งชาติเขาสันกาลาคีรี ในเขตอำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา มีเนื้อที่จากการสำรวจครั้งแรกประมาณ 110 ตารางกิโลเมตร หรือ 68,756 ไร่ เป็นอุทยานแห่งชาติเตรียมการประกาศจัดตั้งโดยได้ผ่านความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีและเลขาธิการรัฐมนตรีแจ้งให้พิมพ์แผนที่ท้ายพระราชกฤษฎีกา เพื่อจะนำขึ้นทูลเกล้าฯ ลงพระปรมาภิไธยในเดือนมกราคม พ.ศ. 2541
ได้มีกลุ่มราษฎรในท้องที่ตำบล ลำพะยา อำเภอเมือง จังหวัดยะลา ชุมนุมคัดค้านการประกาศจัดตั้งอุทยานแห่งชาตินํ้าตกทรายขาว เนื่องจากพื้นที่เตรียมการดั้งกล่าวบางส่วนทับซ้อนพื้นที่ทำกินของราษฎรและได้ทำการสำรวจรังวัดแนวเขตปรับปรุงใหม่โดยส่วนวิศวกรรมป่าไม้ กรมป่าไม้แล้ว ขณะนี้ข้อมูลดังกล่าวได้จัดส่งให้สำนักอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้แห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เมื่อเดือนมกราคม 2546 เพื่อพิจารณาดำเนินการต่อไปแล้วสภาพทั่วไป
พื้นที่บริเวณที่ทำการสำรวจใหม่ในครั้งนี้อยู่พื้นที่ป่าเทือกเขาสันกาลาคีรี ในเขตป่าสงวนแห่งชาติเดิมทั้งสามแห่ง มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน ส่วนใหญ่เป็นเนินเขาและที่ราบบางส่วนหินเป็นหินแกรนิตและหินปูน ดินเป็นดินเหนียวปนทราย ซึ่งมีเปอร์เซ็นต์ทรายสูงประกอบกับอยู่บนที่สูงจึงมีความชื้นมาก ฝนตกและอากาศเย็นสบายตลอดปีทำให้สภาพพื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์ พันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ ไม้ยาง สยา กระบาก หลุมพอ ตะเคียนทอง เป็นต้น สัตว์ท้องถิ่น ได้แก่ เลียงผา หมูป่า เก้ง เม่น เป็นต้น

การเดินทาง

อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ โดยทางรถยนต์ประมาณ 1,120 กิโลเมตร หรือ โดยทางรถไฟประมาณ 1,009 กิโลเมตร ระยะทางจากจังหวัดปัตตานี ถึงอำเภอโคกโพธิ์ ระยะทาง 26 กิโลเมตร และระยะทางจากอำเภอโคกโพธิ์ ถึงสำนักงานอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว ระยะทาง 7 กิโลเมตร สภาพถนนเป็นถนนลาดยางตลอดเส้นทาง สถานที่ติดต่อ
อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว มีบ้านพัก 2 หลัง พักได้ทั้งหมด 20 คน มีค่ายพักแรมไว้คอยบริการ 1 แห่ง สามารถพักได้ทั้งหมด 50 คน สำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการกางเต้นท์พักแรม ทางอุทยานฯ ได้จัด สถานที่กางเต้นท์ให้ 1 แห่ง สามารถพักได้ 100 คน พร้อมทั้งร้านอาหาร และสวัสดิการต่างๆ ไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว ติดต่อได้ที่สำนักงานอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว ตำบลทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี 94120 หรือติดต่อสอบถามได้ ที่งานบริการบ้านพัก ฝ่ายนันทนาการและสื่อความหมาย ส่วนอุทยานแห่งชาติ สำนักงานอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ กรมป่าไม้ กรุงเทพฯ

อุทยาแห่งชาติน้ำตกทรายขาว

                                ข้อมูลพื้นฐานอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว

1. ความเป็นมาของอุทยานแห่งชาติ

น้ำตกทรายขาว เดิมชาวบ้านเรียกว่า น้ำตกตะโกน มี

ต้นน้ำเกิดจากยอดเขานางจันทร์ในทิวเขาทรายขาว เทือกเขาสันกาลา คีรี

ถูกค้นพบโดยพระครูศรีรัตนากร (ท่านสีแก้ว) เจ้าอาวาสวัดทรายขาว

เมื่อปี พ.ศ. 2475

กรมป่าไม้ได้จัดตั้งวนอุทยานน้ำตกทรายขาว โดย

การรวมวนอุทยานทั้ง 2 แห่ง คือ อุทยานน้ำตกทรายขาว และวน

อุทยานโผงโผง เข้าด้วยกันและจักตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 28

พฤษภาคม 2551 ประกอบด้วย ป่าเขาใหญ่ ในท้องที่ตำบลป่าบอน

(ปัจจุบันแยกเป็นตำบลช้างให้ตก) ตำบลทรายขาว ตำบลนาประดู่ ตำบลทุ่งพลา ตำบลปากล่อ อำโคกโพธิ์

จังหวัดปัตตานี ตำบลลำพะยา อำเภอเมืองยะลา ตำบลตาชี อำเภอยะหา จังหวัดยะลา และ ป่าเทือกเขาสัน

กาลาคีรี ในท้องที่ตำบลบ้านโหนด ตำบลเปียน ตำบลธารคีรี อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา เนื้อที่

ประมาณ 43,482.00 ไร่ หรือ 69.57 ตารางกิโลเมตร

2. แผนแม่บทในการจัดการอุทยานแห่งชาติ

อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาวไม่มีการจัดทำแผนแม่บทในการจัดการอุทยานแห่งชาติ

3. ลักษณะทางกายภาพ

ลักษณะภูมิประเทศ

พื้นที่ทั้งหมดอยู่บริเวณเทือกเขาสันกาลาคีรี ซึ่งเป็นเทือกเขายาวที่สลับซับซ้อนติดต่อกัน

มียอดเขานางจันทร์เป็นยอดเขาที่สูงที่สุด ส่วนใหญ่พื้นที่จะลาดลงไปทางทิศตะวันตก เป็นที่เนินเขา และเป็น

ที่ราบ

ลักษณะภูมิอากาศ

สภาพภูมิอากาศจะมีมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่าน

ฤดูฝนอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคม-เดือนมกราคม จะมีฝนตกตลอด แต่จะตกชุกในช่วงเดือนตุลาคม-เดือน

ธันวาคม และฤดูร้อนจะอยู่ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-เดือนเมษายน อากาศจะไม่ร้อนจัดนัก

สภาพธรณีวิทยา

ดิน โดยทั่วไป เป็นดินเหนียวปนทราย ซึ่งมีเปอร์เซ็นของทรายสูง

หิน ส่วนใหญ่เป็นหินปูนและหินแกรนิต

4. ความสำคัญของพื้นที่

อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาวเป็นต้นกำเนิดของห้วยทรายขาว ห้วยโผงโผง ห้วยบอน

ห้วยแกแดะ ห้วยลำหยัง ห้วยคลองเรือ ห้วยต้นตะเคียน ห้วยลำชิง และห้วยลำพะยา ซึ่งไหลมารวมกัน

เป็นแม่น้ำเทพา

5. ข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ ที่ได้จากการศึกษาวิจัยและโดยวิธีการอื่น

พืชพรรณ

ป่าดิบชื้น ขึ้นอยู่ในสภาพพื้นที่ที่ดินอุดมสมบูรณ์ทั่วไป ทั้งที่ในที่ราบเชิงเขาและภูเขา

ชนิดไม้ที่สำคัญ ได้แก่ ไม้ยาง สยา กะบาก หลุมพอ ไข่เขียว สะตอเหรียง หยี ตะเคียนทอง ตะเคียนชันตา

แมว มังคะ หลันตัน ส่วนไม้พื้นล่างได้แก่ ระกำ หวาย เฟิร์น เถาวัลย์ และกล้วยไม้ ชนิดต่าง ๆ

ป่าดิบ ขึ้นอยู่ในสภาพพื้นที่ที่มีดินอุดมสมบูรณ์น้อย มีเปอร์เซ็นของทรายสูง ส่วนมาก

พบในที่ราบ ชนิดไม้ที่สำคัญ ได้แก่ ไม้ยาง ตะเคียนต่าง ๆ ตำเสาและกะบาก เป็นต้น

สัตว์ป่า

สัตว์ท้องถิ่น เป็นสัตว์ที่มีอยู่ดั้งเดิมในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว ได้แก่เลียงผา

หมูป่า เก้ง เม่น กระจง ลิง ชะนี อีเห็น กระรอก เป็นต้น

สัตว์ประเภทสัตว์ปีก เช่น นกชนิดต่างๆ เช่น นกขุนทอง นกกางเขน นกปรอด ต่าง ๆ

นกเหยี่ยว นกดุเหว่า ฯลฯ อาศัยอยู่ในป่าทั่วไป

สัตว์น้ำ เช่น ปูหิน ตะพาบน้ำ กุ้ง ปลาชนิดต่าง ๆ อาศัยอยู่ตาม ลำห้วยทั่วไป

สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เช่น กบ เขียด คางคก คางคกภูเขา (กง) อึ่งกลายหัวแหลม เป็นสัตว์

ที่หายาก อาศัยอยู่ตามลำห้วย และที่ชื้นแฉะทั่วไป

สัตว์ป่าประเภทเลื้อยคลาน เช่น งูเหลือม งูเห่า งูกะปะ เต่า ตะกวด กิ่งกาบิน ซึ่ง อาศัยอยู่

ในป่าทั่วไป

แหล่งท่องเที่ยว

น้ำตกทรายขาว น้ำตกทรายขาว เป็นที่ตั้งที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว ตั้งอยู่

ที่หมู่ที่ 5 ตำบลทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี เป็นน้ำตกที่ไหลลงมาจากหน้าผาสูงประมาณ 40

เมตร ไหลลดหลั่นจากยอดเขานางจันทร์ ลงตามหุบเขา สู่ที่ราบเบื้องล่างลงมาเป็นชั้น ๆ ซึ่งบางตอนเกิด

เป็นแอ่งน้ำขนาดใหญ่และเป็นหน้าผาสูงชันมองดูสวยงามรวม 10 ชั้น มีทางเท้าคอนกรีตเดินขึ้นถึงตัว

น้ำตก ระยะทางประมาณ 400 เมตร สองข้างทางลำธารมีต้นไม้ขึ้นปกคลุมตลอดทางเดินร่มเย็นสบาย

จุดชมวิวเขาหินช้าง (ยอดเขาหินช้าง) จุดชมวิวเขาหินช้าง (ยอดเขาหินช้าง) เป็นส่วน

หนึ่ง ของยอดเขานางจันทร์ มีความสูงประมาณ 500 เมตร จากระดับน้ำทะเล ยอดเขามีลานกว้างประมาณ

2 ไร่เศษ มีหินสลักพระนามาภิไธยสมเด็จพระศรีนคริน

ทราบรมราชชนนี และพระพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา

กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ มีทางเดินศึกษาธรรมชาติ

ที่ เมื่ออยู่บนยอดเขาสามารถมองเห็นทัศนียภาพเป็นทิวทัศน์

ของพื้นที่ราบตอนล่าง และชายทะเลของจังหวัดปัตตานี

ระยะทางจากที่ทำการอุทยานฯ ถึงจุดชมวิวเขาหินช้าง

ระยะทางประมาณ 1,400 เมตร

ถ้ำวิปัสสนาเขาหินช้าง ถ้ำวิปัสสนาเขาหินช้าง เป็นถ้ำที่ประดิษฐ์สถานพระพุทธรูปไม้

แกนลั่นทม คาดว่ามีอายุประมาณ 200 กว่าปี จากการบอกเล่าของชาวบ้านตำบลทรายขาว เล่าว่าหลวงปู่

ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด และอดีตจ้าอาวาสวัดทรายขาว (ท่านอาจารย์นอง) นั่งวิปัสสนา ณ ถ้ำแห่งนี้ ซึ่งถือ

ว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านตำบลทรายขาวและตำบลใกล้เคียงให้ความเคารพนับถือ

ยอดเขาสูงสุดสันกาลาคีรี ยอดเขาสูงสุดสันกาลาคีรี เป็นสถานที่หนึ่งที่มีความสวยงาม

ผู้ไปเยือนจะได้สัมผัสกับธรรมชาติของป่าดิบชื้น และความหลากหลายทางชีวภาพ จุดนี้มีความสูงจาก

ระดับน้ำทะเลประมาณ 1,000 เมตร ใช้เวลาเดินทางเท้าที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ถึงยอดเขาสันกาลาคีรี

ประมาณ 5.30 ชั่วโมง (เส้นทางนี้อยู่ในโครงการ ท่องไพรเชิงอนุรักษ์พิชิตยอดเขาสันกาลาคีรี) ซึ่งมี

จุดเด่นน่าสนใจมากมาย อาทิ ถ้ำศักดิ์สิทธิ์ หินสลักพระนามาภิไธย หม้อมหัศจรรย์ ซากเครื่อง บินตก

ฯลฯ

น้ำตกโผงโผง น้ำตกโผงโผง ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ตำบลปากล่อ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี

เป็นน้ำตกที่เกิดจากยอดเขานางจันทร์ มีความสูงประมาณ 80 กิโลเมตร บริเวณน้ำตกร่มรื่นไปด้วยต้นไม้

น้อยใหญ่ อากาศเย็นสบาย เหมาะสำหรับพักผ่อนหย่อนใจและตั้งแค้มป์หรือ ค่ายพักแรม

น้ำตกพระไม้ไผ่ น้ำตกพระไม้ไผ่ ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านโหนด อำเภอสะบ้าย้อย

จังหวัดสงขลา เป็นน้ำตกที่เกิดจากต้นน้ำยอดป่าเขาใหญ่ไหลลงสู่ แม่น้ำเทพา มีความสูงประมาณ 40

เมตร ไหลลดหลั่นลงมาเป็นชั้น ๆ มีความสวยงาม อีกทั้งยังเป็นน้ำตกที่มีชื่อเสียงของอำเภอสะบ้าย้อย

จังหวัดสงขลา

น้ำตกอรัญวาริน น้ำตกอรัญวาริน เป็นน้ำตกที่อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาวได้ทำการ

สำรวจขึ้นในปี พ.ศ. 2529 ซึ่งมีความสวยงามและความเป็น ธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ เกิดจากสายน้ำที่

ไหลมาจากยอดเขานาง อยู่ในท้องที่หมู่ที่ 5 ตำบลทุ่งพลา อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี ลักษณะน้ำตก

แบ่งเป็น 7 ชั้น ไหลคดเคี้ยว และมีแอ่งน้ำอยู่หน้าน้ำตกที่สวยงามมากและร่มรื่นไปด้วยพรรณไม้นานา

ชนิด แต่เป็นน้ำตกที่ยังไม่ได้รับการพัฒนาให้นักท่องเที่ยวเข้าเที่ยวชมได้

6. สภาพปัญหา

1) การบุกรุกพื้นที่ป่าในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว

2) เหตุการณ์ก่อการไม่สงบในพื้นที่ เนื่องจากอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว มีอาณา

เขตติดต่อกับ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เจ้าหน้าที่ต้องอาศัยความระมัดระวังอย่างยิ่งในการปฏิบัติงาน

7. การศึกษาวิจัยในพื้นที่

1. การศึกษาวิจัยเรื่อง : การวิจัยและพัฒนาคุณภาพมาตรฐานการท่องเที่ยวเชิงนิเวศแบบยั่งยืนใน

ท้องถิ่น กรณีศึกษาอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว อ. โคกโพธิ์ จ. ปัตตานี

ผู้วิจัย : นันทรัตน์ นามบุรี

2. การศึกษาวิจัยเรื่อง ทัศนคติของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลที่มีต่อการประกาศจัดตั้ง

อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว

ผู้วิจัย : สมชาย ลาภนิมิตชัย : 2546

8. วิเคราะห์ภาพรวมเพื่อนำไปสู่การศึกษาวิจัย

ทรัพยากรธรรมชาติในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาวมีความอุดมสมบูรณ์ จึงทำให้

เกิดปัญหาการบุกรุกพื้นที่เพื่อใช้ที่ดินในการทำการเกษตร รวมทั้งปัญหาความไม่สงบ ทำให้อุทยาน

แห่งชาติมีความยากลำบากในการบริหารจัดการ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหา จึงควรมีการศึกษาและวิจัย

เกี่ยวกับเรื่องต่อไปนี้

การวิจัยเพื่อการแก้ปัญหา

- ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเชิงบูรณาการ

- ด้านการส่งเสริม และสนับสนุนการมีสวนร่วมของชุมชนในการอนุรักษ์

- ด้านการจัดการท่องเที่ยว

การวิจัยเพื่อการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

- การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพ

- การศึกษาการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

- การปลูกจิตสำนึก และทัศนคติในการอนุรักษ์ระดับท้องถิ่น__